Mở đầu cho series học lập trình Python nâng cao chúng ta sẽ tìm hiểu về thực hành hướng đối tượng (OOP) trong Python. Lập trình hướng đối tượng trong Python là một phong cách lập trình cho phép bạn tổ chức mã của mình thành các đối tượng có tính chất và hành vi tương ứng. Trong OOP, các đối tượng là các thể hiện của các lớp (classes), và mỗi lớp đều có các thuộc tính (attributes) và phương thức (methods).
1. Khai báo Class trong Python
Như các bạn đã được tìm hiểu thì một đối tượng có thể có một hoặc nhiều class và trong mỗi class thì lại chứa một hoặc nhiều các thuộc tính và các phương thức... Để khai báo một class trong Python thì mọi người sử dụng cú pháp sau:
# code
Trong đó, className là tên của class mà bạn muốn khai báo.
VD: Mình sẽ khai báo class Person.
# code
2. Khai báo thuộc tính trong Class
Như ở trên mình có nói thì một class có thể chứa một hoặc rất nhiều các thuộc tính bên trong. Thuộc tính trong class, cũng tương tự như biến ở trong lập trình hướng thủ tục. Để khai báo một thuộc tính trong class thì mọi người chỉ cần khai báo như khai báo một biến bình thường và lưu ý là nó phải nằm trong phạm vi của class.
VD: Mình sẽ khai báo thêm một số thuộc tính cho class Person ở trên.
name = "Nguyen Van A";
age = 22;
male = True
3. Khai báo phương thức trong Class
Phương thức ở trong hướng đối tượng cũng tương tự như hàm ở trong lập trình hướng thủ tục và một class thì có thể không có hoặc có nhiều phương thức. Để khai báo một phương thức trong Python mọi người chỉ cần khai báo như khai báo một hàm bình thường, và lưu ý là phải khai báo trong phạm vi của class.
VD: Mình sẽ khai báo thêm một số phương thức cho class Person ở trên.
# thuộc tính
name = "Nguyễn Văn A";
age = 22;
male = True
# phương thức
def setName(self, name):
self.name = name
def getName(self):
return self.name
def setAge(self, age):
self.age = age
def getAge(self):
return self.age
def setMale(self, male):
self.male = male
def getMale(self):
return self.male
Chú ý: Ở trong ví dụ trên mình có sử dụng từ khóa self. Thì từ khóa self ở đây dùng để thể hiện lại chính class đang chứa nó, và dựa vào nó thì chúng ta có thể truy cập vào các phần tử đang có trong class hiện tại.
4. Khởi tạo class
Sau khi đã khai báo được class trong Python rồi, thì để khởi tạo nó mọi người sử dụng cú pháp sau:
Trong đó:
variableNamelà biến mà bạn muốn thể hiện lại đối tượng.ClassNamelà class mà bạn muốn khởi tạo.
VD: Mình sẽ khởi tạo class person ở trên.
Sau khi đã khởi tạo được class rồi thì biến được instane lại class đó sẽ có thể truy cập được các phần tử được cho phép trong class đó. Bằng cách sử dụng dấu . theo cú pháp sau:
object.propertyName
object.methodName()
Trong đó:
objectlà biến thể hiện lại object.propertyNamelà tên thuộc tính mà bạn muốn truy xuất.methodNamelà tên phương thức mà bạn muốn truy xuất.
VD: Mình sẽ truy xuất đến các thuộc tính và phương thức trong class Person.
person = Person()
# properties
print(person.name) # Nguyễn Văn A
print(person.age) # 22
print(person.male) # True
# methods
person.setName("Nguyễn Thị HH")
print(person.getName()) # Nguyễn Thị HH
print(person.getAge()) # 22
print(person.getMale()) # False
5. Lời kết
Bài này chúng ta tạm kết thúc ở đây thôi, các bạn nhớ ôn thật kỹ phần này nhé, sau này sẽ dùng nhiều đấy!
